Hiep Hoi, wij hebben 'Jeugdzorg' !!

'De hulpverlening aan jongeren staat vaak ter discussie. En niet altijd in positieve zin. Ook nu weer. Er is weliswaar een nieuwe Wet op de Jeugdzorg aangenomen, maar weinigen geloven dat daardoor de hulpverlening aan jongeren beter zal worden.Toch staat in die wet wat jongeren en hun ouders graag willen.' *)

Bovenstaande is niet van recente datum doch sloeg op de Wet op de Jeugdzorg 2005. De wet die recentelijk vervangen is door de nieuwe Jeugdwet 2015.

Inderdaad klopte bovenstaande citaat: in de wet stond onder andere dat de Stichtingen die zorg droegen voor de BJZ 'ouders hielpen om de juiste zorg te bewerkstelligen' en 'zorgen weg te nemen die tot de maatregel (Onder Toezicht Stelling / Uit Huis Plaatsing) geleid hebben weg te nemen.

Indicatiebesluiten tot UHP zouden alleen opgesteld worden met behulp van een gekwalificeerd gedragsdeskundige. Hulpverleningsplannen zouden alleen tot stand komen na overleg en met instemming van de ouders. Prachtig allemaal. En hoe ging de werkelijke praktijk?

Menig artikel is hierover al geschreven, die ga ik niet allemaal aanhalen, echter het proefschrift 'De Tirannie van de jeugdzorg' van dr. R. Clarijs en de rapporten 'Is de zorg gegrond?' (Nationale Ombudsman) en dat van de Commissie Samson ('Seksueel misbruik is structureel aanwezig binnen de jeugdzorg' zeiden genoeg.

Naar ouders werd gewoonweg niet geluisterd en al helemaal niet over samenwerking bij het vinden van de juiste hulp. Sterker nog: als er al naar redelijkheid voldoende en juiste hulp was die de ouders hadden gekozen, dan werd die vaak door jeugdzorg beëindigd waarna BJZ vervolgens stelde 'hulp in de thuissituatie is niet mogelijk' om vervolgens via een leugenachtig indicatiebesluit in samenwerking met een kinderrechter de kinderen uit huis te plaatsen!

Maar nu zou het beter worden: er komt weer een nieuwe wet, waarbij de jeugdzorg dichter bij de mensen zou komen, buurt-teams, zorgmanagers enz. enz.. Dit alles onder verantwoordelijkheid van de gemeenten. In de wet staat zelfs dat gemeenten (gemeenteraad / wethouders) JAARLIJKS informeren bij de ouders naar de tevredenheid over de jeugdzorg....

Wat gebeurt in de praktijk sinds 2015

Gemeenten gaan inderdaad in gesprek, alleen niet met ouders. Sterker nog, de voornaamste zorg schijnt te zijn om de jeugdzorgmedewerkers aan het werk te houden en de financiering van hun paleizen rond te krijgen en niet te vergeten hun salaris en bonussen. Omdat in de wet staat dat de jeugdzorg nu moet geschieden door een 'gecertificeerde instelling' werden alle BJZ en aanverwanten opeens gecertificeerd, alsof ze met een papiertje over registratie opeens van mentaliteit zouden veranderen en hun gedrag over hun werkwijze met roddel, achterklap, bedreigingen en ouders-negeren opeens beter zou worden....

In de aanloop naar de nieuwe wet waren er zelfs wethouders, zoals die van Maastricht, die er trots op waren dat ze op dezelfde voet zouden verder gaan: voor de hele regio was alles bij het oude en zou dat ook blijven.....Ik verwijs naar mijn artikel 'Zuid-Limburg, je zal er maar wonen'.

In mijn enthousiasme over de inspraak van ouders bracht ik juli 2014 een optimistisch artikel uit, dat helaas niet bewaarheid is geworden in de praktijk: de ouders zouden namelijk mee mogen doen met alle overlegtafels, dus eindelijk zou er eens naar ouders geluisterd gaan worden. Niet dus.

In de praktijk kwam er een zeer sterke drang- en aanvullende dwangzorg opgelegd door de 'beschermingstafels' en de 'gecertificeerde instellingen'. Een collega jeugdzorg-blog-schrijver maakte onlangs een en ander duidelijk door de werkwijze van 'jeugdzorg' te vergelijken met de bescherming die maffia-gangs bieden: 'accepteer je niet onze zorg, dan ruïneren we je zodat de rechter je kinderen aan ons overgeeft, maar pakken zullen we u'... Ik verwijs naar het schitterende artikel van Sven Snijer.

Wie zal dat betalen?

In de aanloop van de transitie waren er veel zorgen over hoe een en ander in zijn werk zou gaan: de jeugdzorg moest goedkoper, de gemeenten moesten het met een kleiner budget doen. Er werd gevreesd voor ontslagen bij BJZ en leegstand in de zorginstellingen. Er kwam overleg op gang. In tegenstelling van wat de burgers werd voorgehouden was het overleg niet met ouders en de zogenaamde 'ontvangers van de jeugdhulp', maar bijna uitsluitend met de jeugdzorgbestuurders en de zorgaanbieders. Sommige wethouders waren zeer trots toen ze konden melden dat de jeugdzorg op de zelfde voet verder zou gaan.

Dat laatste werd evenwel niet bewaarheid: in plaats van overleg mét ouders kwam er eerder overleg over ouders en het aandikken van allerlei zorgen met als resultaat minder gevraagde zorg voor kinderen, méér aanmodderen met goedkope 'hulpverleners' (wie het ook mogen zijn) en vooral geen echte professionele zorg, want dat zou te duur zijn. Resultaat: na voldoende aanmodderen komt de dwang echt: Onder Toezicht Stelling (OTS) en Uit Huis Plaatsingen (UHP). De rechter beslist, wederom op grond van dezelfde soort (ronduit leugenachtige) rapporten met zinnen als 'hulp in de thuissituatie mocht niet baten' en allerlei verzinsels, zonder verificatie door een gedragsdeskundige. Nieuwe ziekten werden verzonnen, zolas de nu heersende 'epidemie' van PCF (Pediatric Condition Falcification, het gevolg van Münchausen by Proxy bij de ouders / ouders die bewust hun kinderen ziek maken!), waar 600 gevallen per jaar van zouden moeten voorkomen (aldus Veilig Thuis!), maar er zijn slechts 60 meldingen en die zijn vooral gekomen na de 'voorlichting' door VT!

U, geachte lezer, zal nu denken 'dan wordt de zorg toch duurder?'. Dat heeft u goed gezien!! Inderdaad, maar dat deert jeugdzorg niet: bij een rechterlijke beslissing tot OTS / UHP dienen gemeenten in feite ONBEPERKT te blijven betalen, de werkgelegenheid en het inkomen is gegarandeerd!

Gemeenten dienen dan te blijven betalen en hebben geen enkele invloed meer over de zorg, dat is dan toevertrouwd aan de Gecertificeerde Instelling (GI / voorheen BJZ)

Komt daar ooit een eind aan? Neen! Er is geen enkele gemeente die aan de GI's zal vragen 'kan het ook anders?' of de vraag: 'gaat er gewerkt worden aan thuisplaatsing met al dan niet hulp thuis? NEEN!

Waar moet het geld vandaan komen?

Gemeenten krijgen inderdaad, naar rato van het inwoneraantal, een rijksbijdrage voor bekostiging van de jeugdzorg en WMO. Helaas is het zo dat als er geld tekort is, de gemeenten dit zelf moeten ophoesten door het verhogen van de gemeentelijke belastingen. Korte tijd geleden kon men dat merken toen de jaarlijkse aanslag in de bus viel. In diverse tv-programma's werd ronduit gezegd dat de verhoging van gemeentelijke belasting kwam door de jeugdzorg Nog wel zo eerlijk.

Wat overigens wél in stand is gebleven zijn de zeer hoge salarissen van jeugdzorgbestuurders en hun bonussen! Voor de echte noodgevallen kan uiteraard wederom een beroep gedaan worden op de burgers: de belastingen verhogen! Het staat gemeenten vrij mijn concept-motie te gebruiken!

De ouders aan het woord

Volgens de nieuwe wet van 1-1-2015 dienen de gemeentebesturen jaarlijks te informeren bij gebruikers van jeugdzorg hoe die ervaren wordt. Tot op heden heb ik geen enkele gemeente hier over gehoord, geen openbare aankondiging vanuit de gemeenteraad om ouders te horen, NIETS.

Voor gemeentebestuurders (en ouders)

Nu de verkiezingen dichterbij komen lijkt het mij nuttig om (aspirant) raadsleden even wakker te schudden.

Daarom een korte samenvatting van hoe het jeugdzorg steeds maar lukt om meer geld te vangen.

1. Jeugdzorg zit aan tafel bij de thuis-teams, beschermingstafel bij zorg-overleg.
2. In de buurt-teams wordt van alles en nog wat aan 'goedkope zorg' besproken en ook aangewend bij kinderen die jeugdhulp nodig hebben.
3. De 'goedkope zorg' is veelal niet toereikend en is meestal niet voorafgegaan door deugdelijke diagnostiek van een echte deskundige als kinderpsychiater of orthopedagoog enz..
4. Omdat die zorg onvoldoende is, zal jeugdzorg veelal opperen om dan maar gedwongen jeugdzorg in te zetten. Jeugdzorg zal daarom een rapport maken, indicatiebesluit genaamd, met daarin de zinsnede 'hulp in het vrijwillig kader was ontoereikend' (deze zin is altijd goed voor een OTS!!) dan wel 'hulp in de thuissituatie is niet mogelijk gebleken' (dit is altijd goed voor een UHP)
5. Jeugdzorg, dan wel de Raad voor de Kinderbescherming gaat met de indicaties naar de rechter. Ouders hebben vaak daar ook al geen weerwoord: de 'professionals' zijn toch de 'deskundigen' voor de rechter? De rechter spreekt meestal een OTS of UHP uit.
6. De buit is binnen: gemeenten moeten praktisch onbeperkt betalen aan jeugdzorg: een OTS minstens 8000, een UHP is goed voor ca. 40.000 Euro's per jaar! De rechter heeft immers beslist!
7. Jeugdzorg zal er alles aan doen om 1 jaar later te verklaren dat de zorgen nog aanwezig zijn om wederom bij de rechter een verlenging van OTS of UHP te verkrijgen. De gemeenten kunnen verder betalen en belastingen verhogen.

Uiteraard zal jeugdzorg er alles aan doen om politici te overtuigen van hun noodzaak: zij beschermen toch de 'bedreigde kinderen' die de dupe zijn van 'zwakke ouders'? Durf als politicus maar eens 'nee' te zeggen bij hun vragen om meer geld!

Voor gemeentebestuurders / raadsleden:

• Ga eens met uw burgers praten over hun tevredenheid met betrekking tot de jeugdzorg.
• Praat eens met jeugdzorg en stel vragen als 'Werkt u ook aan terugplaatsing van kinderen?' Wilt u ons aangeven wat er zou kunnen verbeteren in gezinnen zodat niet zo veel kinderen uit huis geplaatst moeten worden? Worden uw indicaties voor zorg getoetst door onafhankelijke gedragsdeskundigen na gedegen onderzoek of is het nog steeds gebaseerd op 'onderbuikgevoelens' en losstaande indrukken en meningen?
  Misschien de belangrijkste vraag: is het zo slecht gesteld met Nederlandse ouders en kinderen dat in Nederland maar liefst 48 x zoveel kinderen uit huis geplaatst worden als in België?
• Verbeter uw vrijwilligershulp zoals Home Start projecten ter ondersteuning van ouders. Veelal is een gezinshulp of ondersteuning van een kind voor enkele uren per week toereikend!

Voor ouders /jeugdzorg gebruikers:

• Vraag aan uw (kandidaats)raadsleden hun visie over jeugdzorg.
• Vraag aan uw gemeente wanneer de jeugdzorg-gebruikers gehoord gaan worden door de gemeenteraad, zoals de wet hen verplicht.

Bezuinigen

Als men hulp wil geven, dan dient men uit te gaan van enige ouderwetse doch nog steeds geldende uitgangspunten:

1. Ongevraagde hulp wordt zelden gewaardeerd.
2. Hulp dient voorafgegaan te worden met gedegen diagnostiek door een deskundige (en niet door amateuristische vermoedens!).
3. Hulp dient antwoord te geven op de hulpvraag.
4. Hulp dient alleen en uitsluitend het gevraagde te betreffen: overdaad schaadt!
5. Houd bij de hulp gezinnen zo veel mogelijk intact, het kind heeft immers het recht op beide ouders én hun familie.
6. Richt door de hulp geen overbodige schade aan.

Enige ideeën:

a. Heeft een gezin orde-problemen: direct een systeemtherapeut inzetten dan wel bij minder ernstige gevallen hulp van projecten als 'Home Start' (eenvoudige hulp op ouder-ouder niveau voor ouders die mogelijk overbelast raken . Geen poespas met indicatiebesluiten of rechters, alleen vrijwilligers die elkaar helpen!)

b. Heeft een kind psychiatrische problemen als depressies en waandenkbeelden: direct een (kinder)psychiater inzetten.

c. Heeft een kind onverklaarde angsten, slaapstoornissen en gevolgen van pestgedrag op school: direct verwijzen naar een échte kinderpsycholoog. Dit is te zwaar voor amateurs!

d. Heeft een kind problemen als gevolg van een echtscheiding: schakel direct hulp in van een echtscheidings-specialist, en niet allerlei ondeskundige babbelaars in een wijkteam!

In de bovengenoemde gevallen worden nu wijkteams en beschermingstafels of wel buurtregisseurs ingezet. Mijns inziens is dat overbodige nonsens en geldverspilling. Ouders kunnen namelijk zelf wel, al dan niet in overleg met hun huisarts, inzien wat noodzakelijk is.

Treurig is dat huisartsen worden buitengesloten en ouders gezien worden als onmondig, 'zwak'en 'niet leerbaar' zodat de kinderen 'bedreigd' worden (aldus 'Veilig Thuis' c.s.)

Een actualiteit van een gerenommeerde hoogleraar, prof. R. Vermeire, die twitterde 'Verkiezingen zijn uitgelezen kans om jeugdzorg op orde te krijgen'.  Ik sluit me daarbij aan, echter denk wel de andere kant op: in plaats van meer macht voor jeugdzorg er eens het mes radicaal in zetten. Het artikel van Trouw is namelijk geschreven door Hans Spigt, voorzitter van Jeugdzorg Nederland, die pleit voor jeugdzorg tot 23 jaar en kinderen langer in pleeggezinnen.

HOERA!!!

Bent u ook zo blij met 'jeugdzorg' als bijvoorbeeld Hans Spigt? Wilt u ook de jeugdzorg tot uw kinderen 23 jaar zijn? Vooral: ziet u ook al met vreugde en verlangen uit naar de volgende verhoging van lokale belastingen in verband met jeugdzorgkosten? Bent u écht zo blij?

Wat het ook mogen zijn: laat het blijken aan uw lokale politici!

Ceterum censeo BJZ / 'Veilig Thuis' esse delendam (naar Cato Maior)

Nico Mul meldpuntjeugdzorg@gmail.com

Belangrijk!!
Speciaal voor gemeentebestuurders en wakkere ouders: Sven Snijer en Ranada van Kralingen publiceerden op 21-3-2018 een interview met gemeenteraadslid Wim Willems die wél wakker is, aangaande 'jeugdzorg'!  Zie hier het artikel: http://svensnijer-essays.blogspot.nl/2018/03/raadslid-apeldoorn-over-werkwijze.html
Mijn advies: doorsturen en verder publiceren!!! N.M.

*) citaat uit het voorwoord door drs. P. Lankhorst van het boek 'Zo willen wij het' door Fiet van Beek ISBN 90 6665 506 2 SWP Amsterdam 2004