Wat mankeert Bureau Jeugdzorg?

Wat bij zaken als de Culemborg-affaire (Ilja), de glaswol-affaire (‘parasietenwaan’) en die van Jordy steeds weer opvalt, is de volkomen redeloosheid in de houding van Bureau Jeugdzorg richting de ouders, die in geen enkele verhouding staat tot de ‘zorgen’ die er volgens BJz zijn. Het is niet te verklaren uit de feiten van deze zaken zelf, dat er zo’n verbeten en onwrikbare houding wordt aangenomen door jeugdzorg. Zeker niet in het licht van wat wij weten over andere zaken, waarbij kinderen wél kunnen terugkeren naar de biologische ouders in veel ‘bedreigender’ situaties. Soms worden er door ondeskundigheid van BJz zelfs onaanvaardbare risico’s genomen, die fatale gevolgen kunnen hebben voor het kind. Zulke zaken halen dan de krant als een horrorverhaal waarbij wederom BJz betrokken was.

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/03/de-zaak-yunus-de-feiten.html

http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2012/03/hartverscheurend-politie-en-jeugdzorg.html

De hoorzitting in Brussel op 20 februari 2013, waar Nederland flink de les wordt gelezen. http://jeugdzorg-darkhorse.blogspot.nl/2013/02/de-hoorzitting-van-ilja-op-20-februari.html
 

‘Niet meewerken’ 
 

Door deze berichtgevingen wordt Bureau Jeugdzorg nerveuzer en nog impulsiever met het uit huis plaatsen van kinderen in situaties waarbij dat niet nodig is en waar normale hulp in de opvoeding zou kunnen volstaan. Of met een  uithuisplaatsing waar de zorgen over de veiligheid van het kind geheel onterecht zijn en er te snel conclusies getrokken zijn, waar naderhand om onduidelijke redenen niet meer van afgestapt kan worden. Die komen onder de verzamelnaam van ‘andere zorgen’ om het kind. Vooral deze ‘andere zorgen’ zijn een mijnenveld van subjectiviteit en ondoorzichtigheid, waarmee de kinderrechter gemakkelijk op het verkeerde been gezet kan worden, door het er maar op te gooien dat ouders (vaak terecht) weigeren mee te werken met BJz, wat voor de rechter gelijk staat aan het bedreigen van het kind. Rechters houden nu eenmaal niet van ongehoorzame mensen en op papier is Bureau Jeugdzorg de professional. Dat deze professionele mensen door hun eigen fouten, bevooroordeelde houding en het volharden in hun valse gelijk bij de ouders ieder vertrouwen verspeeld hebben, vindt de rechter een te ingewikkelde kwestie om uit te zoeken. Er is weinig tijd voor een zitting en als ouders niet meewerken, terecht of onterecht, dan is het kind ‘in gevaar’. 
 

BJz verspeelt het vertrouwen 
 

En uiteraard weigeren ouders, zoals in de zaak van Yunus, op zeker moment nog met Bureau Jeugdzorg samen te werken, want dit is niet zonder risico. Iedere ‘samenwerking’ met BJz is weer een mogelijkheid voor de jeugdbeschermers om hun lange lijst van vermoedens en onderbuikgevoelens verder uit te breiden, want wat in theorie een hulpverleningstraject heet, is in de praktijk een alsmaar continuerend proces van beschuldigen en verdacht maken. Ouders zijn volledig aan de waarnemingen, vermoedens en signalen van de BJz-medewerkers overgeleverd. Langer onder toezicht gesteld zijn betekent niet alleen nog meer kans om veroordeeld te worden, maar iedere gevoerde rechtszaak pleit altijd tegen ouders. In de zaak Yunus  verdedigde BJZ zich met het argument dat het niet alleen om gebroken botten ging (die er niet waren), maar dat er wel 18 rechtszittingen waren geweest! Dan moet er toch wel wat aan de hand geweest zijn  in dat gezin, zullen de mensen denken die de werkwijze van jeugdzorg niet uit eigen ervaring kennen. Maar al die rechtszaken zouden er nooit geweest zijn als Bureau Jeugdzorg Haaglanden in het begin al niet gelogen had over de mishandeling, met het achterhouden van het radiologisch rapport dat de ouders vrij sprak.

 

Waar komt de halsstarrigheid vandaan? 

Het verdoezelen van gemaakte fouten wegens de mogelijke gevolgen voor reputaties, zijn een probleem dat we in ons land - waar klokkenluiders steevast de nek wordt omgedraaid-  overal tegenkomen. We houden niet van mensen die de waarheid zeggen, want we zijn voortdurend bang dat dingen kunnen ‘escaleren’. De angst dat een gemaakte blunder tot onherstelbare schade zal leiden, voor een persoon, een bedrijf, of een Ministerie en het niet kunnen vertrouwen op de kracht van een eerlijke bekentenis, vergezeld gaand van een concreet verbeteringsplan, zorgt voor een eindeloze reeks aan doofpotaffaires. Die verborgen etterende wonden, die misschien wel stinken, maar waarvan - als we allemaal omhoog kijken en een liedje fluiten- zogenaamd niemand weet waar de lucht vandaan komt.  
 

De boodschapper die het slechte nieuws aan ons brengt, wordt vaak persoonlijk aangevallen en sociaal geïsoleerd, financieel geruïneerd en er wordt alles aan gedaan om zijn beweringen in het belachelijke te trekken, of te speculeren op zijn verstandelijke vermogens. Dit systeem werkt al  jaren uitstekend voor mensen die wat te verbergen hebben. Critici van het systeem kunnen gesloopt worden, zonder dat duidelijk is wie daar precies de hand in hebben. Sommigen blijven volhouden tegen alle tegenwerking en verdachtmakingen in. Na een lange tijd worden dit soort onvrijwillige helden nog wel eens schadeloos gesteld, maar dan zijn de schuldigen die de karaktermoord hebben bewerkstelligd natuurlijk niet meer in beeld.  
 

Bij BJz is meer aan de hand 
 

Maar los van het onvriendelijke klimaat voor mensen die hun mond open willen doen over misstanden, speelt er bij het onder het tapijt vegen van grove fouten door BJz nog een ander element. Het is het syndroom van de dokter die zelf nooit ziek wordt. De dokter heeft als beroep (roeping) de taak mensen van hun kwalen te genezen en het idee dat de dokter zelf ook een mens is die ziek kan worden, komt bij deze beroepsgroep vaak niet omhoog. Er was enkele dagen terug een dokter op televisie die een pacemaker had. Hij kon het eigenlijk niet geloven, buiten het feit dat zijn naam toch echt op de patiëntenlijst van het ziekenhuis stond. Bureau Jeugdzorg beschermt kinderen. Dat is een feit in de zin van een roeping, ‘een heilige plicht’ in de woorden van BJAA-bestuursvoorzitter Erik Gerritsen.
  

Het is echter geen feit van de praktijk, net zo min als het een feit is dat de kruisvaarders het ‘heilige land’ hebben bevrijd van de ongelovigen. Ze hebben er flink gemoord, geplunderd en verkracht (en zelfs lucratief handel gedreven met de moslims!) maar in Europa werden ze gezien als helden, waarvan de eventuele zonden die ze in het heilige land zouden begaan, hen bij voorbaat werden vergeven. Het geloof, de vaststaande aanname, die als basis dient om alles wat daarna volgt te legitimeren, ook als de resultaten niet in overeenstemming zijn met het hoge ideaal van de roeping, drukt rustig alle bezwaren van de realiteit weg. Het is gewoon onbeschaamd om aan de goede bedoelingen van BJz-medewerkers te twijfelen. Jeugdzorg is voor idealisten. Jeugdbeschermers die kinderen beschadigen?...Nee, dat gebeurt nooit met opzet.  
 

Afdekken is beschadigen 
 

Maar jawel, dat gebeurt met opzet! Het is opzettelijk dat per ongeluk gemaakte fouten en verkeerde inschattingen worden afgedekt en het is met opzet dat de hierdoor nodeloos gerekte lijdensweg van ouders en kinderen voor de buitenwereld verborgen wordt gehouden. Het is met voorbedachte rade dat er wordt overgestapt op de ‘andere zorgen’ en de jarenlange voortslepende ellende die daarbij hoort. De oorspronkelijke fout was menselijk en in de meeste gevallen te vergeven, als het herstel snel op gang zou komen en er excuses werden gemaakt. Maar een doelbewuste campagne opzetten om een gezin onderuit te halen, omdat de eigen reputatie van de jeugdbeschermende instantie zwaarder telt dan de gezinsintegriteit, is een misdaad. Een misdaad die in ons land niet als een misdaad wordt aangemerkt, omdat er nog onvoldoende mensen zijn die durven te erkennen dat ‘de priester kinderen misbruikt’. Zoals vroeger kinderen te horen kregen dat ze niet ‘zulke grove leugens’ mochten vertellen over meneer pastoor, wordt heden ten dage keihard ontkend dat het gezag dat is ingesteld om te helpen (BJz), haar macht regelmatig gebruikt om gezinnen kapot te maken. 
 

Als werkelijk de waarheid op het spel stond en niet de geloofwaardigheid van Bureau Jeugdzorg, waren het zoontje van Noraly, of het broertje en zusje van Ilja al lang naar huis teruggekeerd. Zonder alle onnodige rechtszaken en zonder het verder in diskrediet brengen van reputaties van mensen, die niets anders hebben gedaan dan hun kind (familie) beschermen tegen overijverige hulpverleners, die hun eigen fantasieën meer waarde toekennen dan de feiten. Jeugdbeschermers, die na de door hen gemaakte fouten te hebben ingezien, het alternatieve plan in werking zetten van het tot elke prijs beletten dat de waarheid alsnog boven tafel komt, wat een verkeerd (of heel juist!) idee zou geven van de deskundigheid van BJz.  
 

Valse openheid 
 

De zelfbescherming van jeugdzorg kenmerkt zich  door aan de ene kant glashard de eigen incompetentie te ontkennen en aan de andere kant door het geven van valse openheid. ‘In gesprek gaan’ met de cliënt, of zelfs bepaalde zaken ‘betreuren’ in hun verloop, maar niets veranderen aan de situatie zoals die er ligt. Geen poging doen om onrecht te wijzigen in recht. Woorden van begrip, in plaats van het kind terug bezorgen, zodat eigenlijk de inferieure status van ouders nog meer benadrukt wordt. ‘We vinden u wel zielig (de emoties mogen er zijn), maar we zullen niets concreets doen met wat u feitelijk aantoont.’ Zo wordt je vriendelijk de grond in getrapt. Wanneer ouders of ouderondersteuners zich niet door dit soort vals begrip in de luren laten leggen, maar blijven eisen dat er daadwerkelijk iets verandert, komt alsnog de boosheid en de verongelijkte houding van BJz. Als ze geen uitweg meer weten uit de pijnlijke feiten, komt alsnog de gemeenplaats dat ze alles ‘in het belang van het kind’ hebben gedaan. En natuurlijk, ‘de rechter heeft het zo beslist’, schijnbaar geheel zonder beïnvloeding door BJz.   
 

Naast de beweegredenen van Bureau Jeugdzorg van reputatieschade en de ‘heilige opdracht’, om haar falen niet onder ogen te kunnen zien of het opzettelijk te verdoezelen, is er nog het aspect van geld en werkgelegenheid. Er gaat ontzettend veel geld om in de hulpverleningsindustrie, wat nergens duidelijker wordt dan bij de productie-afspraken met instellingen, die ertoe leiden dat er meer kinderen dan nodig uit huis geplaatst werden, enkel om de bezettingsgraden te halen. Geld als motivatie, in plaats van ‘het belang van het kind’. Maar ook jezelf aan het werk houden is een goede reden om problemen te zien, die er niet zijn. Of het gevoel dat je tenminste ‘iets’ gedaan hebt, zoals voormalig gezinsvoogd en Tweede Kamerlid Kooiman zo duidelijk laat blijken. Voorop het verlangen om te helpen en daarna pas kijken of de competenties daarvoor ook aanwezig zijn bij hen die zich jeugdbeschermer noemen. Zoveel mogelijk meldcodes instellen en kinderen verzamelen waar ‘zorgen’ over bestaan, maar de verwerking van die gemerkte kinderen overlaten aan prutsers die geen degelijk onderzoek verrichten. Werk creëren en het gevoel hebben dat je er bent voor ‘kwetsbare kinderen’, zonder te kijken naar de gevolgen van onzorgvuldig handelen en te snelle conclusies.  
 

In de publiciteit treden 
 

Het is vooral bij zaken die de media gehaald hebben, dat de houding van BJz onverzettelijk is. Er gaat juist geen kind naar huis, bij zaken waarvan  iedereen door regelmatige berichtgeving in kranten en op websites heeft kunnen bepalen dat er sprake is van een groot onrecht. Vooral bij die zaken is BJz er alles aan gelegen om haar falen met de moed der wanhoop te blijven verdedigen. Onderhands wil BJz nog wel eens een regeling treffen met sommige gezinnen, om zelf ook van een hoop ‘gezeur’ af te zijn. Een beetje schijnbare menselijkheid tonen ten eigen bate. Maar de reputatie blijft voor hen boven alles het heilige doel. Zo kon er in een bekende zaak waar de WSJ hopeloos gefaald heeft, opeens het voorstel komen richting de familie dat de OTS er misschien wel vanaf kon, indien familie zou afzien van een schadevergoeding (en verdere publiciteit uiteraard). Maar die vlieger ging niet op en dat waar ze zo voor vreesden, is nu een feit. Reputatieschade zonder weerga.  
 

Maar evengoed blijft men in het defensief. Zij worden immers aangevallen! Het zijn die ouders/grootouders met al hun ‘gemene’ beschuldigingen. Mensen van buiten, begrijpen gewoon niets van hun goede bedoelingen. Zo gaat dat riedeltje maar door, terwijl de ondergang van dit leugenimperium nakend is. Zoals ze bij de oude Grieken en Romeinen al wisten, je moet eerst jezelf hebben  voorgelogen, voordat je geloofwaardig een ander kunt voorliegen. En zichzelf voorliegen, daarmee zijn ze bij jeugdzorg voorlopig nog wel even bezig, want er is een hoop narigheid die ze eerst diep in zichzelf moeten wegstoppen, voordat ze het voor de buitenwereld kunnen ontkennen. 
 

Kiezen voor je kind of voor de waarheid 
 

Zo staan ouders die onder het machtsmisbruik van Bureau Jeugdzorg zuchten voor een moeilijke keuze. Moeten ze, zoals veel jeugdrecht-advocaten hun cliënten aanraden, maar meewerken met BJz en de kans vergroten om hun kind terug te krijgen (echter zonder garantie) of het risico lopen dat Bureau Jeugdzorg zich schrap gaat zetten uit angst voor haar reputatie,  als ouders proberen hun recht te halen door een licht te schijnen op de fouten en de leugens van jeugdzorg?   
 

De pragmatische benadering volgt uit een klimaat waarin jeugdbeschermers op hun blauwe ogen worden geloofd (geen beëdiging van zittingsvertegenwoordigers) en het probleem dat wanneer een gezin eenmaal het jeugdzorgstigma heeft opgeplakt gekregen, de ouders toch door geen mens meer serieus worden genomen. Dan maar de schade beperken. Het nadeel daarvan, is dat op die manier er wel een aantal kinderen terug komen bij de eigen ouders, maar dat zo de machtsspelletjes van jeugdzorg verborgen blijven en het beleid dat de politiek voert bij hulp aan jeugdigen niet op belangrijke punten kan worden verbeterd. Er moeten genoeg beerputten open gaan, om de politiek verantwoordelijken te dwingen in te grijpen, zodat ze zich er niet gemakkelijk vanaf kunnen maken met het zich aansluiten bij de veronderstelde professionaliteit van jeugdzorg. Ze moeten gedwongen worden, om op hun beurt jeugdzorg te dwingen openheid te geven over haar hele spectrum van ‘pedagogische argumentaties’ om een OTS te versieren of te verlengen, die niemand aan een nader onderzoek onderwerpt op validiteit of toepasselijkheid in de situaties waarin ze worden aangewend. 
 

De overhangende tak 
 

Ook het argument van ‘toetsing door de kinderrechter’ kan voor de verantwoordelijke politici geen schuilplaats blijven, want ze weten dat rechters niet voldoende tijd krijgen om de manier van werken van jeugdzorg goed te controleren. (En wat te doen met het feit dat BJz beschikkingen vaak naast zich neerlegt?)Een oud kinderrechter zei het zelf al: ”Voor een burenruzie over het wel of niet afzagen van een overhangende tak, wordt meer tijd in de rechtszaal vrijgemaakt, dan voor de beslissing over de uithuisplaatsing van een kind.” Enkele uitzonderingen daar gelaten, zijn veel rechters gewoon het verlengstuk van Bureau Jeugdzorg en is elke zitting voor BJz een feestje. Al trekken de BJz-medewerkers natuurlijk wel voor de vorm een erg moeilijk gezicht om goed te laten blijken hoeveel ‘zorgen’ ze hebben (dat hun aperte leugens aan het licht zullen komen).

 

Sven Snijer